Woord vooraf
Ondanks de pandemie en de lockdown bloeide de Friese literaire scene de afgelopen twee jaren. Er verschenen diverse dichtbundels, Explore the North wist een aantal interessante producties op poten te zetten en de dichterscollectieven Rixt en Dichter bij Leeuwarden sloegen hun vleugels verder uit met prachtige projecten zoals een samenwerking met Deense dichters en een bundel die huis-aan-huis werd verspreid door heel Leeuwarden. Daarnaast boden de tijdschriften Ensafh, Fers2 en de Moanne online en offline een podium voor nieuwe poëzie. Ook het project ‘Wjerspegelje’ van Merk Fryslân en Leeuwarden Unesco City of Literature bleef niet onopgemerkt.

Als tweede Dichter fan Fryslân maakte Nyk de Vries de afgelopen twee jaren indruk met zijn verfilmde gedichten en live voordrachten. Hij bracht de poëzie naar de jeugd door op scholen op te treden en bestreek met zijn gedichten een breed palet aan onderwerpen van Roze Zaterdag tot het 150-jarig bestaan van de stadsreiniging Leeuwarden. De Vries was de opvolger van Eeltsje Hettinga. Hettinga krijgt dit jaar de Gysbert Japicxpriis voor zijn werk als Dichter fan Fryslân omdat hij volgens de jury zichzelf in “bijna alle gedichten opnieuw” uitvindt, “zoals hij dat eerder ook al deed bij al zijn bundels.”

Procedure
Het is de derde keer dat er een Dichter fan Fryslân benoemd wordt. Na de publieksstemming van de eerste editie, heeft de provincie gekozen voor het samenstellen van een commissie die de Provincie adviseert.

Criteria
De commissieleden stuurden elkaar allereerst lijsten met dichters die ze geschikt achten en bespraken hun bevindingen in een aantal sessies. De commissieleden vulden vervolgens per dichter digitale pagina’s met gedichten en filmpjes, zodat elk lid zich verder in het werk en de werkwijze van de kandidaten kon verdiepen.

Die kandidaten konden zowel Fries- als Nederlandstalige dichters zijn, of dichters die zich van meerdere talen tegelijk bedienden. Kwaliteit, originaliteit en diversiteit kwamen ter sprake, op papier en daarbuiten. We lazen, luisterden en keken naar voordrachten, recensies en interviews en informeerden elkaar over hoe onze favorieten andere kunstvormen wisten te betrekken bij hun werk en hoe ze zich verhielden tot de actualiteit. Daarnaast moest de Dichter fan Fryslân voor ons iemand zijn die de interactie met het publiek opzoekt, die zo nu en dan “van het podium af stapt”.

Schets van de Dichter fan Fryslân
De actualiteit zagen we veelvuldig terugkomen bij de ‘moannegedichten’ van dichterscollectief Rixt en bij gastoptredens van leden van Dichterbij Leeuwarden in de talkshow Iepen Up van Omrop Fryslân. Daarnaast luisterden we naar podcasts waarin dichters werden geïnterviewd, genoten we van een EP op Spotify waarbij muziek smaakvol gecombineerd werd met een rauwe gepassioneerde voordracht, bekeken we een clip waarin de Olympische sporters welkom thuis werd geheten en lazen we over ‘fantastic plastic’ en de zoektocht naar een vaccin.

De commissie koos uiteindelijk voor Sigrid Kingma als kandidaat voor de titel van Dichter fan Fryslân.

Sigrid Kingma (1989) studeerde Nederlands en Fries en debuteerde in 2016 met de bundel Reade triedleas bij uitgeverij Frysk en Frij. Een van de commissieleden beschreef haar werk als volgt: “Sigrid Kingma presenteert zichzelf vol overtuiging. Ze kijkt je recht aan tijdens haar voordracht: ze komt binnen. Haar gedichten zijn toegankelijk, maar ze hanteert niet de meest voor de hand liggende woordkeus. De poëzie van Kingma is van nu, maar overstijgt het alledaagse. Het is aardse poëzie met een diepere laag.” Een ander jurylid noemde haar gedichten “helder en verhalend, speels en persoonlijk.”

Bij de eerste verkiezing voor de Dichter fan Fryslân toonde Kingma al interesse in de titel. Ze stuurde een gedicht in dat samen met de gedichten van Meindert Talma en Eeltsje Hettinga werd genomineerd. De jury schreef destijds over haar: “Een verfrissend hedendaagse insteek als thematiek voor de poëzie en inzet van het dichterschap maakt dat we haar een uitdagende stem vonden om Dichter fan Fryslân te worden.”

Volgens de website van het Schotse poëziefestival StAnza, waar Kingma in 2018 te gast was, zijn terugkerende thema’s in haar werk “mass media, gaming, science and nostalgia.” Die moderne onderwerpen zie je ook terug in haar blogteksten, hoewel er in die teksten van nostalgie weinig sprake is. Op haar website vind je ook haiku’s met typografische experimenten, een poëzieles voor scholen en een oproep aan haar lezers om mee te denken over de onderwerpen voor de gedichten die ze schreef als ‘Moannedichter’ van Rixt. Die thema’s liepen uiteen van de woningmarkt, de uitbarsting van een vulkaan op IJsland tot parodiecryptomunt Dogecoin.

Kingma stelt op haar site haar schrijfpraktijk open, durft ervaringen, vragen en twijfels te delen en toont zich een veelzijdig auteur. We lezen ook nog over de prozalessen die ze volgt bij schrijfster Jetske Bilker, haar voornemen een biografie te schrijven over kinderboekenschrijfster Diet Huber en over onenigheid met haar uitgever bij het verschijnen van haar debuut. Het zijn allemaal voorbeelden van de veelzijdigheid en gretigheid van deze jonge dichter. Het zijn eigenschappen die wij graag terugzien in een dichter die het ambt van Dichter fan Fryslân vervult. Wij zijn derhalve uitermate nieuwsgierig naar hoe Sigrid Kingma invulling zal geven aan dit ambt en wensen haar veel succes.

Sigrid, van harte gefeliciteerd!

Cilla Geurtsen, Annemarie Lindeboom en Tsead Bruinja (voorzitter adviescommissie Dichter van Fryslân)